Yönetmelik hükmü gereği, yüksek nitelikli konutlar (rezidans) için yapılacak izin belgesi başvuruları Bakanlık (Turizm İşletmeleri Belgelendirme ve Geliştirme Daire Başkanlığı) tarafından, diğer tüm başvurular ise İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri tarafından değerlendirilecektir.
Başvurular e-devlet üzerinden yapılacağından, başvuruda sunulacak olan tüm belgelerin taranarak PDF formatında dijital suretlerinin hazırlanmış olması gerekmektedir. Google üzerinden JPEG PDF dönüştürücü ve PDF birleştirmesi araması yapılarak web siteleri üzerinden yapılabilmektedir.
Aynı binada (blokta) bulunan aynı kişiye ait konutlar için tek başvuru yapılır. Tek izin belgesi düzenlenir ancak her konut için ayrı plaket düzenlenir ve konut girişine asılır. Asılması zorunludur.
1 Ocak 2024 tarihinden sonra turizm amaçlı kiralama faaliyetine başlamak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin ise kiralama faaliyetine başlamadan önce izin belgesi almaları zorunludur. Bu başvurular 30 gün içinde sonuçlandırılır.
Yeni faaliyete başlayacak olanlar için; izin belgesi almadan hiçbir konut faaliyet gösteremeyecek, faaliyet gösterenlere ilgili kanun kapsamında idari para cezası uygulanacaktır. 100.000 TL. Sonrasında izin belgesi alması için 15 gün süre verilir. Verilen süre sonunda belge almadan faaliyetine devam edenlere her konut için 500.000 TL. idari para cezası uygulanır ve belge alabilmesi için yeniden 15 gün süre verilir.
İşyeri açma çalışma ruhsatını pansiyon olarak almış olan işletmelerin Turizm İşletme Belgesi için e-Devlet üzerinden Bakanlığımıza başvuru yapmaları gerekmektedir. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunun 5 inci maddesine göre, “Yetkili idare tarafından işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen konaklama işletmelerinin bu ruhsatı aldıkları tarihten itibaren üç ay içerisinde başvuruda bulunup, altı ay içerisinde Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi almaları zorunludur.” Bu işletmelerin 2634 sayılı Kanuna göre çıkarılan Turizm Tesislerinin Niteliklerine ilişkin Yönetmelik uyarınca Bakanlıktan Turizm işletmesi belgesi almaları zorunludur. Anılan yönetmelikte konaklama tesisleri “Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, kamping” olarak sayılmıştır. Bu türlerden birinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı olan kişilerin Bakanlığa başvurusu zorunlu olup, bu kişiler konut izin belgesi için başvuru yapamazlar.
Üç oda altı kapasitesi olan konutların, izin belgesi almak için Müdürlüğümüze e-devlet üzerinden başvuru yapmaları durumunda yapılacak denetim esnasında ve ilgili idaresinden bilgi alınarak, pansiyon ruhsatı olduğu tespit edilenlere, idari para cezası uygulanacak olduğundan, mağduriyetlere sebep vermemek için bu durumda olanların izin belgesi için başvuru yapmamaları gerekmektedir. Pansiyon ruhsatı olmaması durumunda başvuru yapabileceklerdir. Ruhsatı olanların öncelikle ruhsatını iptal ettirmesi, daha sonra başvuru yapması gerekmektedir.
Aynı binada beşten fazla konut için aynı kişinin başvuru yapması durumunda, işyeri açma ve çalışma ruhsatını ibrazı gerekmektedir. Ruhsatlarda kısa süreli konaklama ya da günübirlik kiralama vb. ibareler bulunabilir. Başvuru yapılan konut sayısından bağımsız olarak, aynı binadaki toplam konut sayısının en fazla % 25’i için aynı kişi başvuru yapabilecektir. (Örneğin, aynı binada 24 konut varsa, aynı kişi ancak 6 adet konut (% 25) için başvuru yapabilecektir. Bu durumda, konut sayısı beşi geçeceği için işyeri açma ve çalışma ruhsatının da ibrazı gerekecektir. Aynı binadaki toplam konut sayısının 8 olması durumunda ise, ruhsat aranmaksızın 2 konut (% 25) için başvuru yapılabilir). Bu kural halihazırda kiralama yapan ya da yeni başlayacak kişiler için geçerlidir.
İzin belgesi alınma talebinde bulunulan konutun mülkiyetine sahip olan veya konutu intifa hakkı (gerçek ve tüzel kişi) ya da üst hakkı tesis edilmek sureti ile tasarrufunda bulunan gerçek veya tüzel kişiler tarafından başvurular yapılabilir.
İlgili idare tarafından tapu sahibine değil, kiracısına verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatları olduğu Müdürlüğümüze yapılan başvurulardan tespit edilmiştir. Ancak turizm amaçlı konut izin belgesi sadece tapu sahibine verilmekte olup, kiralama işlemini izin belgesi sahibinden başkasının yapamayacağı açıkça belirtilmiştir. (Özetle kiracı bir başkasına kiralama yapamayacaktır) Bu nedenle ilgili idare tarafından kiracılar üzerine işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesinin bir hükmü yoktur.
(YASA) Madde:3 (4) Fıkra, “Üçten fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda en fazla yüzde yirmi beşi için aynı kiraya veren adına izin belgesi düzenlenebilir. Aynı kiraya veren adına aynı binada izin belgesi düzenlemesine konu bağımsız bölüm sayısının beşi geçmesi durumunda, başvuruda; a) İşyeri açma ve çalışma ruhsatının, b) Başvuruya konu binanın, birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde yer alması durumunda, üçüncü fıkradaki hükme ilave olarak, tüm kat malikleri tarafından oy birliği ile alınan kararın, ibrazı zorunludur.” Buna göre aynı kişiye ait 3 bağımsız bölümü olan ve 3 ü için de müracaat eden konut sahibine tek izin belgesi düzenlenerek 3 ayrı plaket verilir. Ancak aynı kişiye ait 4 bağımsız bölümü olan 4 ü içinde müracaat eden konut sahibine %25 oranında 1 konut için izin ve plaket düzenlenir.
Müstakil konutlarda (örneğin tek girişi olan içeriden dublex ya da triplex villalar, ayrı girişi olan ikiz villa, site içerisinde ayrı girişi olan müstakil konutlar) işyeri açma ve çalışma ruhsatı, muvakafatname ve %25 şartı aranmaz. Ayrıca her müstakil yapı için ayrı başvuru yapılması gerekir.
Turizm Amaçlı Konut İzin Belgesi alanlar için sürdürülebilir turizm sertifikası alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Aynı durum müzik lisanslı içinde geçerlidir.
İzin belgesi düzenlenen konutların kiraya verilmesinde bir üst süre sınırı bulunmamaktadır. Bu konutlar yüz günden kısa süreli kiralanabileceği gibi, daha uzun süreyle de (örneğin 6 ay, 8 ay, hatta bir yıl) kiralanabilir. Ancak, bir kez bile yüz günden kısa süreli kiralama yapabilmek için izin belgesi zorunludur. İzin belgeli konutların bir yılda kiraya verilebileceği süre ya da sayı açısından sınır bulunmamaktadır. (Örneğin, her defasında 2 şer gün olmak üzere 182 kez kiraya verilebilir. Ya da bir kez 30 gün, bir kez 11 ay kiraya verilebilir).
Konutların, sahip olması gereken asgari niteliklerini izin belgesi aldıklarında tamamlamış oldukları kabul edilir. İzin belgesi düzenlendikten sonra 30 gün içinde yapılacak denetimde bu hususlar aranır. Eksikliği halinde kanun kapsamında 100.000 TL idari para cezası verilir ve eksikliğin giderilmesi için on beş gün süre verilir. Eksiklikler yine giderilmezse izin belgesi iptal edilir.
28 Temmuz 2021- 02 Kasım 2022 tarihleri arasında pansiyon türünde işyeri açma ve çalışma ruhsatı olup da turizm işletme belgesi almayanların tespit edilerek ruhsatlarının iptal edilip, kapatılarak faaliyetlerine son verilmesi. 2634 sayılı Kanunun 5 inci maddesine göre, ruhsatı iptal edilen bu işletmelerin yeniden ruhsat talebinde bulunması durumunda, ruhsat düzenlenmeden önce Bakanlıktan uygun görüş alınması zorunludur.
Müdürlüğümüzce verilen tüm belgeler ilgili mahalli idareye, konutun bulunduğu bölgeden sorumlu kolluk güçlerine ve konutun bulunduğu yer vergi dairesi müdürlüğüne gönderilmektedir.
Başvurularda tapusunda kat mülkiyeti, kat irtifakı olanların dışında arsa, bahçe, bağ, tarla, arazi vb. gibi türlerin olması durumunda tapuya ek olarak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden yapı kayıt belgesi veya ilgili belediyesinden Yapı Kullanma İzin Belgesi aranır. (yapı ruhsatı değil)
Devre mülklerde; her dönemin tapusu olduğu için, tapulu dönemini kiraya vermek isteyen kişi, diğer dönemlerin tapu sahiplerinden ve aynı blokta birden fazla daire varsa onların tamamından muvafakat alarak başvuru yapmak durumundadır. Kiracı/site yöneticisi veya emlakçı başvuru yapamaz, tapu sahibi başvuru yapabilir. Site yöneticisi/emlakçı bunları pazarlamak istiyor ise izin belgesi sahipleri ile yetki sözleşmesi yapmak ve seyahat acentası belgesine sahip olmak zorundadır. Ayrıca başvuruya konu binanın (devre mülkün), birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde yer alması durumunda ilave olarak tüm kat malikleri (devre mülk sahipleri) tarafından oy birliği ile alınan kararın noter onaylı örneği istenir.
Turizm Amaçlı Konut İzin Belgesi alanlarda tapunun satışı veya devri durumunda Müdürlüğümüze dilekçe ile başvuruda bulunulması zorunludur. Aksi durumda idari para cezası uygulanmaktadır.
Tapu sahibi tarafından tapuda bir başkasına veya şirkete intifa hakkı (kullanım hakkı) verilmesi durumunda tapuya şerh düşülür ve intifa hakkı alan kişi veya şirket yeni tapu ile başvuru ve kiralama yapabilir. Ancak bu durum tapusunda kat irtifakı, kat mülkiyeti, konut, mesken olanlar için geçerlidir. Arsa, bahçe, tarla vb. türler için Tapuya ek yapı kayıt izin belgesi veya yapı kullanma izin belgesi aranır.
İlgili belediyeden alınmış olan Yapı Kullanma İzin Belgesi (Yapı Ruhsatı Değil) ile Tapu Müdürlüğüne başvuruda bulunulması durumunda, cins tahsisi yaptırılarak tapunun konuta dönüştürülmesi halinde güncel tapu ile e-devlet üzerinden başvuruda bulunulabilir.
Tapusu arsa olarak gözükenler varsa iskan belgeleri ve taşınmaz üzerinde konut bulunduğuna ilişkin yazılı beyanlarını da başvuru evraklarına ilave etmelidirler. Yeni yönetmeliğe göre mevcut müstakil konutlar eğer tabuda konut olarak geçmiyorsa beyan üzerine 31.12.2024 tarihine kadar geçerli olan izin belgesi alabilecekler. Ancak bu süreçte tapunun konut olarak güncellenmesi halinde süre sınırı olmaksızın izin belgesi verilecektir. Başvuru yapanların kanun ve yönetmelikte belirtilen kriterleri taşımış olduğu kabul edilir. Belge verildikten sonra yapılacak denetimlerde yönetmelik kriterlerini taşımayan konutlara idari para cezası uygulanacaktır.
Tapu sahibi veya hissedarlar tarafından başvuru yapılır ve faaliyet yürütülür. Konutu bir başkasının kiraya vermesi durumu sözkonusu ise tapu sahiperinin tapuda intifa hakkı vermesi durumunda intifa hakkı alan şahıs/şirket başvuruda bulunur ve faaliyet gösterebilir.